Projekt gdańskiego Biura Projektów Budownictwa Komunalnego S.A. został rekomendowany do realizacji jako ideowa koncepcja architektoniczna przystanków Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Sąd Konkursowy oceniający 12 prac, jakie wpłynęły na ogłoszony przez PKM S.A. konkurs, wysoko ocenił nadesłane projekty. Żaden z nich jednak nie spełniał wszystkich oczekiwań inwestora, dlatego sędziowie zrezygnowali z przyznania nagrody głównej. W zamian wręczono trzy wyróżnienia, w wysokości 40 tys. zł (za 1 miejsce), 25 tys. zł (2) i 15 tys. zł (3). Dodatkowo jednej z prac przyznano pozaregulaminowe, honorowe wyróżnienie (bez nagrody pieniężnej).

Na ogłoszony przez PKM S.A. konkurs wpłynęło 12 prac, które w dniach 15-21 lipca br. oceniał Sąd Konkursowy złożony z architektów związanych z SARP, gdańską ASP, Wydziałem Architektury Politechniki Gdańskiej oraz przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Urzędu Miejskiego w Gdańsku i PKM S.A.

Prace konkursowe były oceniane według następujących kryteriów:

atrakcyjność rozwiązań ideowo-architektonicznych, a także dostosowanie proponowanych rozwiązań do charakteru i rangi miejsca (35 pkt),
wartość rozwiązań przestrzenno-funkcjonalnych i walory użytkowe przystanków (35 pkt),
realność techniczna i możliwości realizacyjne (30 pkt).

Wszystkie prace były zakodowane i ponumerowane od 1 do 12. Sędziowie oceniając projekty nie znali ich autorów, a jedynie numer danej pracy. Zostały one odkodowane dopiero po zakończeniu prac Sądu Konkursowego i oficjalnym zatwierdzeniu wyników konkursu przez prezesa PKM S.A.

Trzy prace, jako niespełniające warunków formalnych konkursu, zostały już na wstępie odrzucone, a spośród pozostałych dziewięciu najwyżej ocenione zostały następujące projekty:

WYRÓŻNIENIE 1

Praca konkursowa nr 8

Autor: Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego S.A., Gdańsk

Skład zespołu projektowego:
mgr inż. Jan T. Kosiedowski
dr inż. arch. Gabriela Rembarz
mgr inż. arch. Sławomir Bryczkowski
mgr inż. Magdalena Stefanowicz
mgr inż. Magdalena Miara
stud. arch. Monika Wierzba
mgr inż. arch. Tomasz Stanisławczyk
mgr inż. Grażyna Nowińska
mgr inż. arch. Maciej Sas
mgr inż. arch. Anna Różańska

Uzasadnienie:

Pracę tę oceniono najwyżej za wykreowanie jednoznacznego znaku plastycznego w przestrzeni Gdańska. Wyraziste dominanty przestrzenne akcentują główne wejścia do przystanków. Są one nanizane na nowe przestrzenie publiczne, wyznaczone przez czytelnie zaakcentowane „czerwonymi dywanami” główne ciągi publiczne. Ciągi te jednoznacznie wskazują na powiązania pomiędzy różnymi przystankami komunikacji publicznej w danym węźle.Sąd Konkursowy dostrzegł w pracy systemowość i jednorodność rozwiązań plastycznych, zastosowanych na całej linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Ponadto wyróżniono trafne rozwiązania funkcjonalne samych przystanków, poprawnie rozwiązane ciągi komunikacyjne, przemyślane uzupełnienia przystanków o dodatkowe funkcje serwisowe i usługowe. Projekt ten jest opracowaniem ideowym, dlatego (co jest także wskazaniem autorów opracowania) uściślenie wzorów i geometrii perforacji identyfikujących poszczególne przystanki powinno być uzupełniającym zadaniem projektowym na etapie projektu budowlanego.
Praca odnosi się do najnowszych tendencji w realizowanych współcześnie obiektach architektury transportu. Zaproponowane pawilony, których czerwono-brunatna barwa mogłaby być kojarzona ze stalą Cor-Ten, mogą stanowić celną analogię do tworzyw stosowanych w przemyśle stoczniowym i w architekturze portowej. Materiał ten staje się coraz bardziej charakterystycznym dla Gdańska (m.in. Europejskie Centrum Solidarności, Muzeum II Wojny Światowej) i stanowiłby – w ocenie Sądu -najwłaściwszy wybór dla omawianych przystanków. Formuła przyjętej koncepcji umożliwia jej wariantowanie na dalszych etapach realizacji Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.

Ten właśnie projekt – wraz z wytycznymi pokonkursowymi – zostanie obecnie przekazany projektantowi budowlanemu PKM, jako ostateczna koncepcja architektoniczna przystanków Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.

WYRÓŻNIENIE 2

Praca konkursowa nr 5
Autor: Axis Mason sp. z o.o., Gdańsk

Uzasadnienie:

Praca uzyskała wyróżnienie za nowoczesną formę zadaszenia peronów w postaci obłej tuby, czytelnej i wyrazistej, a nie inwazyjnej krajobrazowo, tworzącej rozpoznawalny znak PKM – wspólny dla wszystkich przystanków – spełniając w tym zakresie oczekiwania inwestora.

Przyjęte modularne rozwiązanie konstrukcji gwarantuje łatwość dostosowania projektu do wymagań programowych (wielkość poszczególnych przystanków), jak i możliwość ich przyszłej rozbudowy.
Trafne zastosowanie i uzasadnione wzajemne relacje przyjętych form, materiałów, faktur i kolorów tworzy przestrzenie o wysokich walorach estetycznych.
Wątpliwość budzi jednak zbyt małe zróżnicowanie poszczególnych przystanków, wynikające jedynie z dostosowania ich do warunków terenowych i zastosowania różnych obudów schodów, wejść itp. Walorem pracy jest czytelny i jednoznaczny sposób przedstawienia rozwiązań projektowych.

WYRÓŻNIENIE 3

Praca konkursowa nr 9
Autor: Olenderek & Olenderek Architekci, Łódź

Uzasadnienie:

Praca ta uzyskała wyróżnienie za poszukiwanie współczesnej formy poetyckiej miejskiego budynku publicznego. Proponowana forma nie wzoruje się na znanych rozwiązaniach architektonicznych, ale poszukuje wyrazistej lokalnej inspiracji. Proponowane w projekcie budowle konstruowane są z prototypowych form architektonicznych, które, poprzez swoją ażurowość i zatopienie w jednolitym kolorze, stają się architektonicznymi fantomami umiejscowionymi w naturalnym krajobrazie linii kolejowej. Również, poprzez zerwanie z industrialnym, technologicznym charakterem przystanków kolejowych, tak charakterystycznym dla dzisiejszej praktyki, projekty tych budowli zdają się być przygotowane do pełnienia roli miejskich monumentów w niedalekiej przyszłości, gdy wokół przystanków naturalnie wykształcą się aktywne centra miejskie.

Rozwiązanie funkcjonalne budzi wiele wątpliwości co do koncepcji rozplanowania wnętrz budynków. Jednak generalna idea zamknięcia w jednym architektonicznym opakowaniu całego programu użytkowego, całego systemu schodów, pochylni i wind, zdaje się być rozwiązaniem sprawnym użytkowo, szczególnie w kontekście uciążliwości jesienno-zimowych.

Zadanie skonstruowania systemu identyfikacji całej linii kolejowej przy równoczesnym łatwym odróżnieniu poszczególnych przystanków zostało osiągnięte w sposób jednoznaczny i współczesny: forma architektoniczna przystanków identyfikuje Pomorską Kolej Metropolitalną, zaś indywidualny jednolity kolor identyfikuje poszczególne jej przystanki.
Sąd Konkursowy zwraca uwagę na zrównoważone przygotowanie projektu do nieprzewidywanych zmian w przyszłości. Jakiekolwiek zmiany użytkowania czy rozbudowa programu i standardu budynków mogą być łatwo zaabsorbowane przez proponowaną formę architektoniczną.

HONOROWE WYRÓŻNIENIE

(pozaregulaminowe)

Praca konkursowa nr 6
Autor: Pracownia Architektoniczna RE Piotr Michalewicz i Mateusz Tański, Warszawa

Uzasadnienie:

Praca wartościowa pod względem atrakcyjności rozwiązań ideowo-architektonicznych, nie spełniająca niestety wymogów formalnych konkursu.

Z uwagi jednak na zauważone przez Sąd Konkursowy walory pracy, w tym w szczególności:

kompleksowość propozycji opartej o system kształtujący zasadę przestrzenną pozwalający na spójność całości zespołu przystanków przy zachowaniu możliwości identyfikacji każdego z nich,
trafność metafory, która leży u podstaw przyjętej idei, akcentującej genius loci, związanej z morzem, jednoznacznie określającej unikalność projektu dla metropolii Trójmiasta, pozwalającej na uzyskanie propozycji poetyckiej i nośnej ideowo,
interesujące propozycje dotyczące małej architektury pozostającej w związku z innymi rozwiązaniami architektonicznymi i przestrzennymi zawartymi w pracy,

uznano, że wady proponowanych rozwiązań (m. in. brak należytej osłony przed uciążliwościami atmosferycznymi, wątpliwe szczegóły rozwiązań dachów itp.) można złożyć na karb wstępnego etapu opracowania, kwalifikując je jako możliwe do wyeliminowania, i postanowiono przyznać pozaregulaminowe wyróżnienie honorowe, chcąc podkreślić uznanie dla całości propozycji, jej kultury architektonicznej i współczesnego charakteru projektu.